کتاب سمرقند، رمانی نوشته ی امین معلوف است که نخستین بار در سال 1988 وارد بازار نشر شد. نیمه ی نخست داستان این رمان فراموش نشدنی در ایران قرن یازدهم می گذرد و به دانشمند، فیلسوف و شاعر بزرگ ایرانی، عمر خیام می پردازد. ماجرای خلق اثر ارزشمند خیام یعنی رباعیات، تعاملات او با چهره هایی تاریخی همچون خواجه نظام الملک و حسن صباح، و رابطه ی عاشقانه ی این شخصیت با بانویی شاعر، در طول تاریخ امپراطوری سلجوقی در این بخش به شکلی فوق العاده هنرمندانه روایت می شود. نیمه ی دوم این کتاب، به تلاش های مردی آمریکایی به نام بنجامین برای به دست آوردن نسخه ی اصلی رباعیات می پردازد. رمان سمرقند، داستانی فوق العاده جذاب و سرگرم کننده است که مخاطبین را با زندگی یکی از بزرگترین چهره های تاریخی ایران زمین آشنا می کند.